درباره ی کتاب

فیلسوفان تا زمان کانت، ذهن را همانند آینه ای می دانستند که در مواجهه ی با واقعیت، آن را آن گونه که هست، مستقل از ساخت و کارکرد خود می شناسد. کانت با رد این باور، ذهن را در فرآیند معرفت، به منزله ی عینکی می دانست که قابل برداشتن از جلوی چشم نیست. فیلسوفان تحلیلی نیز پا را از این فراتر نهاده و معرفت را متأثر از شرایط زبانی، برخی از آداب و رسوم اجتماعی، شرایط اقتصادی و ... دانستند.

گروهی از فیلسوفان پیش از سقراط منکر ثبات و گروهی دیگر منکر تغیر بودند، ولی ارسطو همگام با فهم عرفی، به دو گونه دگرگونی قائل شد:

1) دفعی (= کون و فساد)

2) تدریجی (= حرکت، اعم از جوهری و عرضی).

وی پس از آن، در قلمرو صفات اشیاء، قائل به صفات ذاتی یا ذوات، و صفات عرضی یا اعراض گردید. لاک بر خلاف وی، تفکیک بین صفات ذاتی و عرضی را نه یک امر آفاقی، بلکه انفسی و بازتاب محدودیت های ذهن و زبان می دانست و معتقد بود:

1) ذات حقیقی اشیاء عبارت است از خواص پایداری که نسبت به خواص دیگر یک نحو علیتی دارند.

2) ذات حقیقی اشیاء به هیچ نحو قابل شناخت نیست.

فهم عرفی در هر شیئی، چهار دسته صفت قائل است: صفات ذاتی و عرضی که هریک به نفسی و نسبی تقسیم می شوند که دسته ی دوم را نسب درونی، و دسته ی چهارم را نسب بیرونی می نامند؛ هرچند ایده آلیست های مطلق و فیلسوفان تحلیلی این تفکیک را بر نمی تابند.

«صفات اشیاء در فلسفه ی تحلیلی و حکمت اسلامی» در 5 فصل نخست خود، به تفصیل دیدگاه های یاد شده را گزارش، تحلیل و نقادی می کند، و در 3 فصل آخر، به ترجمه ی 3 مقاله در همین ارتباط می پردازد.